Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (BETAM), Prof. Dr. Ozan Görüş ve Araştırma Sorumlusu Hamza Mutluay tarafından hazırlanan “İkinci Çeyrek Büyüme” başlıklı “Ekonomik Büyüme ve Talepler: Temmuz 2023” notunu yayımladı.
Nisan, Mayıs ayı GSYİH öncü göstergeleri ile yapılan ve kısmen raporda açıklanan hesaplamalara göre, 2023 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,7 oranında büyüme gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalara göre 2023 yılının ikinci çeyreğinde GSYİH’nın bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,6 artacağı öngörülüyor.
GSYİH varsayımında kullanılan diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlere bakıldığında, sanayi üretim endeksinde yüzde 1,4 ve hizmet talebinde yüzde 0,7 artış gözlendi.
Geçen yılın aynı dönemine göre elektrik tüketimi yüzde 4,3 azalırken, perakende fiyat beklentileri yüzde 3,6 azaldı. Önümüzdeki 12 aya ilişkin yatırım beklentilerinde ise yüzde 4,6’lık düşüş olduğu iddia edildi.
Tüketim malları ithalatında artış
2023 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre tüketim malı ithalatında yüzde 9,3, kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 1,4 ölçülü artış öngörülüyordu. Tüketici kredilerinin yüzde 12,2, bireysel kredi kartlarının ve konut kredilerinin yüzde 4,9 artması bekleniyordu.
Geçen yılın aynı çeyreğine göre ithal tüketimde yüzde 60,9, kamu harcamalarında ise yüzde 43,1 gibi yüksek artışlar bekleniyor. Dayanıksız tüketim malları üretim endeksinde yüzde 5,5’lik düşüş beklenirken, güçlü tüketim malları üretim endeksinde ise yüzde 3,9’luk artış bekleniyor.
Kamu harcamalarında artış
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre 2023 yılının ikinci çeyreğinde yatırım malı ithalatı yüzde 5,8 artarken, kamu yatırım harcamalarının yüzde 13,7 artacağı varsayılmıştır. Perakende bölümü stok seviyesinde ve son üç aylık üretim beklentilerinde sırasıyla yüzde 4,6 ve yüzde 1,2 oranında düşüş öngörülüyor.
Yıllık bazda yatırım malı ithalatındaki artış yüzde 32,3 olurken, kamu yatırım harcamalarında yüzde 29,6 artış öngörülmüştür. Öte yandan, orta mal sanayi üretim endeksi ve perakende bölümü stok seviyelerinde sırasıyla yüzde 7,8 ve yüzde 6,5 oranında düşüş olacağı varsayımı yapılmıştır.
Altın dışı ithalatta güçlü artış
2023 yılının ikinci çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış altın dışı ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 0,1, ithalatta ise yüzde 5,7 artış beklentisi kaydedildi.
Geçen yılın aynı çeyreğine göre altın dışı ihracat yüzde 4,5 azalırken, toplam ihracatta yüzde 5,8 düşüş öngörülüyordu. Altın dışı ithalatta ve toplam ithalatta sırasıyla yüzde 18,3 ve yüzde 20,5’lik güçlü artışlar öngörülmüştür.
